سەرەکی / چالاکییەکان
پێنجوێن شاری فێربوون
لە مەڕاسیمێکی تایبەتدا، خەڵاتی سوپاس و پێزانینی "پڕۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون" بەخشرایە مامۆستای لێهاتوو دڵسۆز (هیوا مصطفی مصطفی) کە ڕاهێنەر و ڕابەرایەتی چەند خوێندکارێکی لێهاتوو و لێزان و زانای کردوە لە پێشبڕکێیەکی تایبەت بە خوێندکاران لەبواری دیبەیت و وتاربێژیدا بەناونیشانی (پێشبڕکێی کوردستان دیبەیت) کە لەکۆتایی پێشبڕکێکەدا ئاستێکی زۆر بەرزیان لە هەولێری پایتەخت بەدەست هێنا، هاوکات خەڵاتی سوپاس و پێزانینیش پێشکەشی هەریەکە لە خوێندکارانی ئامادەیی پێنجوێنی تێکەڵاو کرا ئەوانیش بەڕێزان: ١- سۆزی کەمال ئەحمەد ٢-هەدیە کەیوان ٣-هەستی علاء الدین ؤوف بۆ سەرکەوتنی بەرچاویان لە پێشبڕکێی کوردستان دیبەیت. کەبە توانا و بە لێهاتوویی و بەهرەی تایبەتیانەوە لە بەرامبەر نوێنەرانی چەندین قوتابخانەی هەرێمی کوردستان سەرکەوتنیان بەدەست هێنا. ئەم دەستکەوتە نموونەیەکی درەوشاوەیە لە توانای لاوانی کوردستان لە بواری دیبەیت و گفتوگۆی زانستیدا. لە کۆتاییشاد زۆر سوپاسی خوێندنگەی ئامادەیی پێنجوێنی تێکەڵاودەکەین بۆ هەوڵ و ماندوبونەکانیان.
سیمینارێکی گرنگ و بەسود بۆ مامۆستاکانی قوتابخانەی گەرمکی بنەڕەتی کە لەلایەن بەڕێز(مامۆستا ئومێد عمر اسماعیل)کە ئەندامی بۆردی باڵای پڕۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوونە ئەنجامدرا کە تیایدا باس لە تایبەتمەندیەکانی پلان دانان و قۆناغەکانی چۆنیەتی پلاندانان و جێبەجێکردنی کارایی و باشتر کردنی سەرچاوەکان بڕیاردان و جێبەجێ کردنی،گرفت و کەموکوڕییەکانی پلاندانان باس کرا. لە کۆتایشدا لەلایەن بەڕێوەبەری قوتابخانەی گەرمکی بنەڕەتی سوپاس و پێزانین بەخشرایە پڕۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون زۆر سوپاس بۆ مامۆستایانی قوتابخانەی گەرمکی بنەڕەتی و بەڕێوەبەر مامۆستا (ئازاد محمد ) کە زۆر هاوکارمان بوون لە بەڕێوەبردنی سیمینارەکە..
پڕۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون و ڕێکخراوی ملەکەوە بۆ پاراستنی ژینگە، لە کۆبوونەوەیەکی هاوبەشدا گرنگی پەیوەندی نزیک و هاوکاریی زیاتریان بۆ خزمەتکردنی ژینگە جەختکردەوە. لەم کۆبوونەوەیەدا بەڕێوەبەرانی هەردوو لایەن گفتوگۆیان لەسەر چەندین پڕۆژەی هاوبەشی ژینگەپارێزی کرد، بە مەبەستی: بەهێزکردنی هاوکاریی نێوان دوو دامەزراوە پەرەپێدانی چالاکیی هاوبەش بۆ پاراستنی ژینگە هەڵسەنگاندنی دەرفەتەکانی هاوکاری لە داهاتوودا بەشداربووان گەیشتنە ڕێکەوتن بۆ دارشتنی پلانێکی هاوبەش بۆ چالاکییەکانی داهاتوو
باخچەی منداڵانی پێنجوێن لە ڕۆژی ژینگەدا هەڵسا بە ئەنجامدانی چالاکییەکی ژینگەیی بۆ منداڵە چاوگەشەکانی باخچەکە بە بانگێشتی پرۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون و ڕێکخراوی ملەکەوە بۆ پاراستنی ژینگە، کە لە چالاکیەکەدا باسی گرنگی ژینگە و پاک ڕاگرتنی و سەوزکردنی کرا،لەهەمان کاتدا ناشتنی نەمام لەبەر چاوی منداڵە کاندا و ناشتنی نەمام بە دەستی منداڵان ئەنجام درا. زۆر سوپاس بۆ باخچەی مندالانی پێنجوێن هیوادارین ئەم جۆرە چالاکیانە پەرەی پێبدرێت.
لە چوارچێوەی کار و چالاکییە ژینگەیی و کشتوكاڵییەکانی پڕۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون و بەڕەچاوکردنی پێگەی کشتوکاڵی شارۆچکەی پێنجوێن و دەورووبەری لە ناحییەی ناڵپارێز سیمینارێک لەژێر ناونیشانی (پاراستنی ژینگە ،گەشەی کشتوکاڵ ،بناغەی داهاتوویەکی تەندروست) بۆ بەڕێز دکتۆر محمدخانی ئەندامی بۆردی باڵای پڕۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون و مامۆستای زانکۆ رێکخرا، بەمەبەستی باسکردن لە چارەسەرە نوێیەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی کێشە ژینگەییەکان و بەرزکردنەوەی ئاستی بەرهەمی کشتوکاڵ بە شێوەیەکی بەردەوام. زۆر سوپاسی کاک (هێمن ابراهیم) قائیمقامی قەزای پێنجوێن کە زۆر هاوکار و هەماهەنگ بووە لەم چالاکیەماندا.
لە چوارچێوەی کاروچالاکییەکانی پڕۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون ئەمڕۆ ڕێکەوتی ١٠-٤-٢٠٢٥ پێنج شەممە، بەمەبەستی پەرەپێدان و خزمەتی کەرتی کشتوکاڵ بەگشتی و بە تایبەت خزمەتکردن بە جوتیاران و کەرتی کشتووکاڵ لە شارۆچکەی پێنجوێن، سیمینارێک بە ناونیشانی (پاراستنی خاک، پاراستنی ژیانە!)پێشکەشی ئامادەبووانکرا لەم سیمینارەدا کە ژمارەیک جوتیار و کەسایەتی و دانیشتووی شارۆچکەی پێنجوێن ئامادەبوون تیشک خرایە سەر ئەوەی "چۆن بتوانین لە ڕێگەی پاراستنی خاکەوە تام و بۆنی سروشتی بگێڕینەوە بۆ خۆراکەکانمان"، لە لایەن بەڕێز 🪪 م. مسلم سلێمان، خوێندکاری دکتۆرا (پسپۆڕی بەپیتی خاک و پەینەکان)، پێشکەشکرا.
ئەمڕۆ ٥ شەممە ٢٠٢٥/٤/٣ گروپی نەمام لە پێنجوێن هەستا بە هەڵمەتی بەهارە بۆ دەردانی چاڵی نەمامەکانی ڕێگای پێنجوێن-گەرمک-هۆمەرەسێنان. بەمەبەستی ئامادەکردنیان بۆ وەرزی ئاودان کە بڕیارە لە مانگی ٥ دا دەست پێ بکات. شایانای باسە لەم هەڵمەتەدا ٣٠ کەسی خۆبەخش بەشداریان تێدا کردوو نانی نیوەڕۆیان بۆ ئامادەکردە کرابوو لە لایەن خۆبەخشێکەوە. نیشتمان ئاوەدان بێ و ژینگە دۆستان لە شیان ساغ بێت.
ئەمڕۆ ڕێکەوتی ٢٧-٢-٢٠٢٥، سیمینارێکی تایبەت بە ناونیشانی "چۆن زاڵببین بەسەر فشاری دەروونیدا" لە هۆڵی پێنجوێنی شاری فێربوون ئەنجامدرا. ئەم سیمینارە لەلایەن ڕەنگین نوری، پسپۆڕ و ڕاهێنەری بواری دەروونی، پێشکەش کرا. سیمینارەکە تیشکی خستە سەر ڕێگا نوێیەکان بۆ ناسینی سەرچاوەکانی فشاری دەروونی و چۆنیەتی بەڕێوەبردنی لە ژیانی ڕۆژانەدا. ڕەنگین نوری باسی لە گرنگی کردارەکانی خاوبوونەوە و تەکنیکەکانی هەناسەدان کرد وەک میکانیزمی سەرەکی بۆ کەمکردنەوەی فشاری دەروونی. بەشداربووان چالاکانە بەشدارییان لە گفتوگۆکاندا کرد و پرسیاری جۆراوجۆریان دەربارەی بابەتەکە ئاراستە کرد. لە کۆتاییدا، گفتوگۆیەکی چڕوپڕ لە نێوان ئامادەبووان و ڕاهێنەردا ئەنجامدرا کە تێیدا ئەزموونە کەسییەکان و ڕێگاچارەکان خرانە ڕوو. لە کۆتایدا لەلایەن بۆردی باڵای پرۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون سوپاس و ڕێز بەخشرایە (ڕەنگین نوری) پسپۆڕ و ڕاهێنەری بواری دەروونی.
ئەمڕۆ ڕێکەوتی ٢٥-٢-٢٠٢٥، دوای ئەنجامدانی تاقیکردنەوەی کۆتایی، بڕوانامەی بەشداربوون بەخشرایە بەشداربووانی خولی فێربوونی بەرنامەی مایکرۆسۆفت ئۆفیس ئێکسڵ. ئەمە سێهەمین خولە کە مامۆستا (ئومێد عمر) بەشێوەیەکی خۆبەخشانە لە چوارچێوەی پڕۆگرامی "پێنجوێن شاری فێربوون"دا پێشکەشی کردووە، هیوای بەردەوامی سەرکەوتنی زیاتری بۆ دەخوازین. شایانی باسە کە ئەم جۆرە چالاکییانە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕن لە پەرەپێدانی تواناکانی گەنجان و ئامادەکردنیان بۆ بازاڕی کار، بەتایبەت لە بواری تەکنەلۆجیای زانیاری و بەکارهێنانی نەرمەکاڵای کۆمپیوتەردا.
بەمەبەستی باسکردن لە چۆنیەتی دروستکردنی تیم و کارکردن بە تیم جیاکردنەوەی بوارەکان و باسکردن لە کارکردن لەگەڵیان و گۆڕینەوەی بیروڕاکان ئەمڕۆ لە لایەن بۆردی باڵای پڕۆگرامەوە کۆبوونەوەیەکی گشتگیر لەگەڵ تیمە خۆبەخشە جیاجیاکان ئەنجامدرا،کە لە ئایندەیەکی نزیکدا دەست دەکرێت بە کارکردن لەسەری.
لە کەشێکی بەفراوی و ساردا کۆڕێکی گروپی پێنجوێن شاری فێربوون گفتوگۆیەکی گەرمیان کرد سەبارەت بەو کتێبانەی خوێندبویانەوە کە ئەمەش یەکێکە لەو بەرنامانەی پرۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون کە خوێندنەوە بە کلتور بکرێت لە ڕێگەوە زۆرترین کەسی پێنجوێن هەوڵبدرێت سود مەند بن چونکە هەتاکو بخوێنیتەوە وشیاری زیاتر دەبێت و بەو ئاڕاستەیە کاردەکات. سۆزان ھادی و چاوان نەریمان کتێبی(ئایا نێر و مێ دوو ڕەگەزی یەکسانن) ئاڤان سامان کتێبی( مێژووی کۆنی کورد) ئەوین سامان کتێبی(٥٠ مۆم بۆ کوڕان و کچان)
واژووکردنی یاداشتنامەی لێکتێگەیشتن لە نێوان پێنجوین شاری فێربوون و ڕێکخراوی خەڵك بۆ گەشەپێدان(PDO) لە پێنجوێن. وەک دەستپێک ڕێکخراوی خەڵک بۆ گەشەپێدان بەشێک لە چالاکییەکانی لە چوارچێوەی پرۆژەیی (ژن و ئاشتی) بردۆتە ئەم قەزا جوانە بە ئامانجی ئەنجامدانی چالاکی زیاتر و کاری پێکەوەی لە پێنجوێن بۆ گەشەپێدان توانا و لێهاتووی ژنان.
ڕاهێنەر بەڕێز (ئاراس پێنجوێنی) "ڕاهێنەر و هەڵگری (بڕوانامەی (TOT) و بڕوانامەی بەکالۆریۆس لە کارگێڕیدا و ئەندامی ئەکادیمی جیهانی (GATQ) بۆ ڕاهێنان و بڕوانامەی پەیمانگەی ئەمریکی بۆ پەروەردەی کرداری" سیمینارێکی گرنگ پێشکەش کرد لەژێر ناونیشانی "باوەڕ بەخۆبوون". لە سیمینارەکەدا ڕاهێنەر ئەم بابەتانە شرۆڤە کرد: - چۆنیەتی بەهێزکردنی متمانە بە خۆبوون - تەکنیکە نوێیەکانی سەرکەوتن - چۆنیەتی دەربازبوون لە بیرکردنەوەی نەرێنی - ڕێگاکانی گەیشتن بە ئامانجەکان بەشداریکردن لەم سیمینارانەدا دەرفەتێکی باشە بۆ هەموو ئەو کەسانەی دەیانەوێت گۆڕانکاری ئەرێنی لە ژیانیاندا دروست بکەن. لە کۆتایدا لە لایەن ئەندامی بۆردی باڵای پرۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون سوپاس و ڕێز بەخشرایە بەڕێز(ئاراس پێنجوێنی) هیوای سەرکەوتنی بۆئەخوازین.
لە درێژەی کاروچالاکییەکانی پڕۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون، ئەمڕۆ بەرواری ٢٠-٢-٢٠٢٥ ، وۆرکشۆپێکی گرنگ سازکرد سەبارەت بە کاریگەری و گرنگی زیرەکی دەستکرد لە ژیانی داهاتووماندا. وۆرک شۆپەکە لەلایەن بەڕێز (پرۆفیسۆر دکتۆرە نهلە محمد سعید)ەوە پێشکەش کرا کە بەڕێزیان "مامۆستا و توێژەر لە دەستەی کوردستانی بۆ دراساتی ستراتیجی وتۆیژینەوەی زانستین". لە وۆرک شۆپەکەدا تیشک خرایە سەر ئەو گۆڕانکارییە گەورانەی کە زیرەکی دەستکرد لە بوارەکانی تەندروستی، پەروەردە، پیشەسازی و ژیانی ڕۆژانەماندا دروستی دەکات. هاوکات باس لە دەرفەتە نوێیەکان و ئاستەنگەکانی بەردەم پەرەسەندنی زیرەکی دەستکرد کرا. هەروەها گرنگی ئامادەبوون بۆ ئەو گۆڕانکارییانە و چۆنیەتی سوود وەرگرتن لەم تەکنەلۆژیا نوێیە دەخرێتە ڕوو. لە کۆتایدا لە لایەن ئەندامی بۆردی باڵای پرۆگرامی پێنجوێن شاری فێربوون سوپاس و ڕێز بەخشرایە بەڕێز(پرۆفیسۆر دکتۆرە نهلە محمد سعید) هیوای سەرکەوتنی بۆ ئەخوازین.
ئەمڕۆ ڕێکەوتی ١٧-٢-٢٠٢٥ لە پاشکۆتاییهاتنی خولێکی تایبەتی دوو ڕۆژی بە هاوبەشی لەگەڵ رێکخراوی خەڵک بۆ گەشە پێدان بە ناو نیشانی "بەرزکردنەوەی هۆشیاری دەربارەی توندوتیژی ئەلکترۆنی " و " بەرزکردنەوەی توانایی بەڕێوەبردنی بازرگانی بچوک" بە ئامادە بوونی بەڕێز کاک (هێمن ابراهیم) قائیمقامی قەزای پێنجوێن ئەندامی بۆردی باڵای پرۆگرام بڕوانامەی بەشداری کردن بەخشرایە بەشداربووان و رێکخراوی خەلک بۆ گەشە پێدان سوپاس پێزانین کرا بە ئومێدی ئەوەی هەموو فێرخوازان توانیبێتیان سود گەلێکی زۆر وەربگرن لە بەشداری کردنینان…
